Total diz protezi ameliyatı sonrası hastane kalma süreniz ortalama 5-7 gündür. Ameliyat sonrası iyileşme süreciniz hastadan hastaya değişmekle birlikte yaklaşık 6 hafta-3 aydır. Bu süre bazı hastalar için 1 yıla kadar devam edebilir. Ameliyat sonrası iyileşmenizin hızlı olması için sağlık profesyonellerinin günlük yaşamınızla ilgili verdiği önerilere uyunuz. Aşağıdaki önerilerinin dikkate alınması ameliyat sonrası günlük yaşamınızı kolaylaştırır
Derin nefes alıp verme ve öksürük egzersizleri
Derin nefes alıp verme ve öksürük egzersizleri, ameliyat sonrası dönemde hızlı iyileşmeniz ve solunum problemleri yaşamamanız için yapmanız gereken egzersizlerdir. Bu egzersizleri ameliyat sonrası dönemde saatte 5-10 kez yapınız.
Ağrı Yönetimi
- Doktorunuzun önerdiği ağrı kesicileri düzenli olarak kullanın.
- Ağrı şiddetini takip edin ve gerektiğinde doktorunuza başvurun.
Soğuk Uygulama
- Ameliyat bölgesine soğuk uygulayarak şişlik ve ağrıyı azaltın.
- Soğuk uygulamayı günde birkaç kez, 20-30 dakika süreyle yapın.
Güvenli çevre oluşturma
- Evde merdiven varsa korkuluk kullanın,
- Halı, kilim ve paspası kaymamasına özen gösterin.
- Ev yeterince aydınlık olmalı,
- Zeminde ayağınıza takılmanıza neden olacak eşyaları kaldırınız,
- Size uygun yükseklikte klozetli tuvalet kullanınız,
- Sık kullandığınız eşyaların ulaşımı kolay yerde bulundurunuz,
- Yerdeki kabloları kaldırınız,
- Evde zemin, banyo ve merdivenler kaymayan malzemelerle kaplayınız,
- Ayakkabı ve terliklerin altının kaymamasına dikkat ediniz.
- Düşmeleri önlemek için yataktan hemen kalkmayınız.
- Evin havadar olmasına özen gösteriniz.
Yaraların Bakımı
- Yaralarınızın temiz ve kuru kalmasını sağlayın.
- Pansuman değişikliklerini doktorunuzun önerdiği sıklıkta yapın.
- Herhangi bir enfeksiyon belirtisi (kızarıklık, şişlik, sıcaklık, akıntı) gördüğünüzde hemen doktorunuza başvurun
İlaç Kullanımı
- Doktorunuzun reçete ettiği ilaçları belirtilen dozlarda ve zamanlarda kullanın.
- Ağrı kesicilerin düzenli kullanımı, ağrınızı kontrol altında tutmanıza yardımcı olabilir.
- Kan sulandırıcı ilaçları düzenli olarak alarak pıhtı oluşumunu önleyin
- Gerekli durumlarda hemşirenizle iletişime geçiniz.
Beslenme
- Sağlıklı ve dengeli beslenmeye özen gösterin.
- Protein, vitamin ve mineral açısından zengin gıdalar tüketin
Boşaltım
- Yüksek tuvalet sandalyesiyle birlikte klozetli tuvalet kullanınız,
- Tuvalette sık kullandığınız havlu, sabun vb. eşyaları ulaşımı kolay bir yere koyunuz,
- Mümkünse tuvalete yakın bir odada kalınız,
- Her gün bol su içiniz,
- Sık sık idrara çıkınız, idrarınızı tutmayınız,
- Kabızlığı engellemek için posalı gıdalar tüketiniz.
- Kişisel hijyeninize dikkat ediniz,
Kişisel Temizlik ve Giyinme
- Giyinmeye ameliyat olan bacaktan başlayınız,
- Mevsime uygun giysiler tercih ediniz,
- Uygun ayakkabılar ve giysiler tercih ediniz.
- Ağız hijyeninize dikkat ediniz,
- Banyo yaparken walker kullanınız,
- Banyo da oturmanıza ve kalkmanıza yardımcı olacak bariyerler bulundurunuz,
- Banyo yaparken su çok sıcak ya da çok soğuk olmamasına dikkat ediniz,
Fiziksel Aktivite ve Egzersiz
Yürüyüş ve Hareket
- Ameliyattan sonra doktorunuzun izin verdiği süre içerisinde yürümeye başlayın.
- İlk günlerde yürüteç veya koltuk değneği kullanabilirsiniz.
- Yürüyüşler kısa ve sık aralıklarla yapılmalı, yavaşça artırılmalıdır.
Egzersizler
- Diz ekleminizin hareket açıklığını artırmak ve kas gücünüzü geri kazanmak için egzersizler yapın.
- Günde en az 2-3 kez, doktorunuzun veya fizyoterapistinizin önerdiği egzersizleri uygulayın.
Aşağıdaki egzersizleri düzenli olarak yapın:
Bacak ve Ayak egzersizi
- Sırtüstü yatınız,
- Ayaklarınızı bilekten ileriye (aşağı) doğru) ve arkaya (yukarı) doğru pedal gibi hareket ettiriniz,
- Bileklerini dairesel hareketlerle sağa ve sola doğru döndürünüz,
- Dizlerini bükerek ve uzatarak hareket ettiriniz
- Not: Bu hareketleri ameliyat olan taraftaki bacakla yapmayınız.
Uyluk Set Egzersizi
Uyluk kasınızı kasarak dizinizi yatağa bastırınız ve 5-10 sn basılı tutunuz. Bu egzersizi 10 defa 10 dakikalık periyotlar ile yapınız
Düz Bacak Kaldırma
Uyluğunuzu, dizinizin arkası yatağa tamamen değecek şekilde kasın ve topuğunuz yataktan 5- 10 cm yukarıya kalkacak şekilde bacağınızı kaldırıp 10 sn tutup yavaşça indiriniz. Bu egzersizi 10 defa 10 dakikalık periyotlar ile uyluk kasınız yorulana kadar yapınız
Havlu veya Çarşaf Yardımlı Dizi Tam Kırma
Yardım ile diz tam büküme zorlanır. Her zorlamada 10 saniye tut ve gün boyunca yorulana kadar yapınız
Ayakta Diz Kaldırma
Ameliyatlı bacağınızı gövdenize doğru kaldırınız ve 2-3 sn tutup indiriniz. Dizinizi, el bileğinizden daha yukarıya kaldırmayınız
Ayakta Yana Kalça Açma
Diz ve ayağınızı aynı hizaya getiriniz. Gövdenizi dik tutunuz. Diziniz gergin halde iken bacağınızı yan tarafa doğru açınız. Bacağınızı yavaşça yerine alın ve ayak tabanınız yere tekrar basınız
Ayak Bileği Pompası
Ayağınızı yavaşça aşağı bastırıp yukarıya çekiniz. Bu egzersizi her 5-10 dakikada bir birkaç kez tekrarlayınız. Bu egzersize ameliyattan hemen sonra başlayıp tamamen iyileşene kadar yapabilirsiniz
Ayak Bileği Döndürmesi
Ayağınızı, ayak bileğinden içe ve dışa doğru döndürünüz. Bu hareketi günde 3-4 defa 10 kez tekrar ediniz
Oturur Pozisyonda Destekli Diz Bükme
Sağlam ayak desteği ile ameliyatlı diz bükülüp düz hale getiren tekrarlı hareketler yapılır. Her zorlamada 10 saniye tutunuz ve gün boyunca yorulana kadar yapınız. Günde 3-4 defa 10 kez tekrar ediniz
Oturur Pozisyonda Desteksiz Diz Bükme
Diğer ayağı olmaksızın ameliyatlı dizin kendi kuvveti ile diz bükme hareketleri yapılır. Her zorlamada 10 saniye tutunuz ve gün boyunca yorulana kadar yapınız. Günde 3-4 defa 10 kez tekrar ediniz
Yatak Destekli Diz Bükme
Topuğunuzu kalçanıza doru kaydırarak dizinizi kırın ve topuğunuzun yataktan kaldırmayınız. Dizinizin içeriye doğru dönmesine izin vermeyiniz. Bu egzersizi günde 3-4 defa 10 kez tekrar ediniz
Kalça Kasma
Kaba etlerinizi kasıp 5′ e kadar sayınız
Açma Egzersizi
Bacağınızı dışarıya doğru açabildiğinizce açıp tekrar kapatınız
Ayakta Arkaya Kalça Açma
Ameliyatlı bacağınızı geriye doğru yavaşça kaldırınız; 3- 4 sn tutup bacağınızı yavaşça yerine alınız ve ayak tabanınız yere tekrar basınız
Yürüteç ile Yürüme – Tam Yük Verme
- Ayağa kalkıp gövdeyi dik konuma getirdikten sonra yürüteçden destek alarak dengeli bir şekilde durunuz.
- Yürütecinizi 15- 20 cm ileriye doğru hareket ettiriniz. Daha sonra, ameliyatlı bacağınızı kaldırarak adım atınız;
- önce topuğunuzu sonra ayak tabanınızı ve parmaklarınızı yere basınız.
- Daha sonra diğer bacağınızı atınız. Aynı işlem sıralamasında önce topuk, sonra ayak tabanı ve en son parmaklar yere temas etmelidir.
- Yavaş adımlarla yürümeye çalışınız; acele etmeyiniz.
Baston veya Koltuk Değneği ile Yürüme
Ameliyattan sonra ilk birkaç hafta yürüteç kullandıktan sonra baston veya koltuk değneği kullanmanız gerekebilir. Koltuk değneği veya bastonu ameliyat olduğunuz dizin karşı tarafındaki kolunuz ile tutunuz.
Merdiven İnip-Çıkma
Hem esneklik hem güç gerektiren bir işlemdir. Başlangıçta, korkuluktan destek almanız ve her defasında bir adım atmalısınız. Merdiven çıkarken ilk önce sağlam bacağınızla, inerken ise ilk önce ameliyatlı bacağınızı atınız. Doktorunuzun önerdiği süre içerisinde merdiven inip-çıkmaya başlayınız
Çalışma Yaşamı
Çalışma yaşamına doktorunuzun önerisi doğrultusunda dönebilirsiniz.
Boş zamanlarını Değerlendirme Aktiviteleri
Ameliyatınızdan kısa süre sonra sevdiğiniz aktiviteleri yapabilirsiniz.
Düzenli uyku ve İstirahat
Ameliyat sonrası dönemde düzenli uyumanız ve istirahat etmeniz iyileşmeniz için önemlidir. Düzenli ve rahat uyuyabilmek için;
• Uyuduğunuz yer gürültüden uzak olmasına,
• Gece karanlık bir ortam olmasına,
• Gece yatmadan önce kafeinli içecek içmemeye,
• Aynı saatte uyumaya ve uyanmaya
• Akşam yemeğinde ağır ve yağlı yiyecekler yememeye dikkat ediniz.